Urbanistički plan Banja Luke: Cilj da do 2040. godine postane zeleni grad

Drugi javni uvid traje do 15. septembra, a kako pojašnjava Snežana Mrđa-Badža, direktorice “Urbis centra”, nosioca izrade plana, on se odnosi isključivo na primjedbe koje su već bile iznesene tokom prvog uvida.

- Svi oni koji nisu zadovoljni tretmanom svojih primjedbi, načinom na koji smo odgovorili ili korigovali rješenja, sada imaju priliku da se još jednom očituju - navela je Mrđa, podsjećajući da se na planu radi još od perioda kada je gradonačelnik bio Igor Radojičić.

Vizija koju je definisao Savjet plana, u čijem radu je učestvovalo 30 članova, stručnjaka iz zemlje i regiona, jeste da Banja Luka do 2040. postane – zeleni grad. Suština plana, dodaje Mrđa-Badža, jeste optimalno korišćenje resursa, unapređenje kvaliteta života i rada u urbanim i ruralnim područjima, te stvaranje prostornih uslova za povećanje zaposlenosti.

U tom duhu, prepoznati su i prioriteti koji bi trebalo da oblikuju razvoj Banje Luke do 2040. godine, a koji su prezentovani javni na sjednici Skupštine grada Banja Luka krajem juna na kojoj su odbornici Nacrt uputili na drugi javni uvid.

- Zajedno sa članovima Savjeta plana smo analizirali najaaktuelnije probleme i u tom smisliu smo definisali određene aktivnosti koji bi trebalo da budu prioriteti do 2040 - navela je Mrđa-Badža.

U nastavku je deset prioritetnih aktivnosti na kojima treba raditi u gradu Banja Luka u narednih petnaestak godina.

Prije svega, naglašava se potreba da se spriječi nekontrolisano širenje građevinskog područja na račun poljoprivrednog i šumskog zemljišta i da se očuva koncept kompaktnog grada, prenosi Fena.

- Mi se ugledamo na srednjoevropske gradove kompaktnog tipa Zagreba, Beča, Graca itd, jer je Banja Luka po toj matrici napravljena, po uzoru u na srednjoevropske urbane cjeline - objašnjava Mrđa-Badža i dodaje da je potrebno da se stvori grad koji neće biti opterećn u centru prevelikim objektima nego ravnomjerno razvijen.

Posebno mjesto zauzima zaštita vodoizvorišta i poboljšanje kvaliteta vode, što bi se ostvarilo kroz izgradnju kolektora i uređaja za prečišćavanje otpadnih voda, sa jasnim ciljem da se očisti Vrbas.

Treća prioritetna aktivnost je izgradnja novih parkova u užem urbanom području, kao i revitalizacija postojećeg blokovskog zelenila, sadnja novih i rekonstrukcija starih drvoreda, ali i ozelenjavanje parkinga, što zahtijeva relativno skromna ulaganja.

Kao četvrti prioritet u radu gradske administracije, po Nacrtu Urbanističkog plana, jeste neophodna dosljedna primjena urbanističkih parametara, poput koeficijenata izgrađenosti i zauzetosti, udjela zelenila na građevinskim parcelama, osunčanost i provjetrenost, te promovisanje kvalitetnog arhitektonskog oblikovanja u kojem je prirodni prostor neraskidivo povezan s izgrađenim.

- Ne treba očekivati dakle da ćemo Urbanističkim planom riješiti sve i jedan problem koji se pojavljuje u regulacionim planovima. Ali se definiše jedna uređenost da se više neće moći donositi sitne izmjene regulacionih planova na odeđenim parcelama, odnosno da je određena površina veća, te da će koeficijenti izgrađenosti i zauzetosti defnisani po blokovima sigurno dovesti do većeg reda kada se planeri budu bavili tim sprovedbenim dokumentima - poručuje direktorka „Urbis centra“.

Važan segment jeste i kompletiranje uređenja obala Vrbasa, pri čemu se insistira na zadržavanju prirodnog ambijenta i naturalnom uređenju korita, bez uništavanja zelenila.

- Vidimo da da se to ne poštuje i žao mi je zbog toga. Znači, ne bi trebalo da bude nikakvog uništavanja zelenila, bar što se tiče ovog plana - jasna je Mrđa-Badžo.

Kao šesti prioritet jeste uređenje korita sliva Suturlije, koji je zamišljen kao prostor za rekreativne svrhe uz očuvanje vrijednih elemenata prirodne vegetacije.

Posebna pažnja posvećena je saobraćaju i javnom prevozu, sa naglaskom na osavremenjivanje sistema i promjenu koncepta kretanja, gdje bi prioritet imali javni prevoz i nemotorizovane forme transporta. “Čini mi se da ovdje imamo naviše posla u Banjoj Luci - da uredimo neodrživi saobraćaj - napominje ona.

Osma prioritna aktivnost obuhvata zaštitu i unapređenje kvaliteta zemljišta, uključujući sanaciju kontaminiranih površina i sprječavanje izgradnje u zonama vodoizvorišta. Deveti prioritet je kompletiranje i poboljšanje komunalne infrastrukture i načina njenog finansiranja, a deseti prilagođavanje privrednih aktivnosti efikasnijem korišćenju resursa i uvođenju čistih tehnologija.

Banja Luka je posljednji Urbanistički plan donijela 1975. godine sa rokom važenja do 1990. Od tada, a naročito posljednjih nekoliko godina, gradi se neplanski uz učestalu praksu izmjena regulacionih planova. Neke od njih obustavio je Inspektorat, a neke i sudovi.

Za vrijeme mandata Igora Radojičića kao gradonačelnika Banje Luke, izabran je konzorcijum za izradu urbanističkog plana - “Urbis centar” d.o.o. Banja Luka, Centar za planiranje urbanog razvoja (CEP) Beograd i Institut za zaštitu i ekologiju RS.

Naakon što je urađen Nacrt Urbanističkog plana i obavljenog javnog uvida u januaru 2022. godine, te poslatih odogovora na primjedbe građanima i odjeljenjima Gradske uprave, sada je, u skladu sa zakonom, drugi javni uvid.

Na javnom uvidu je i Nacrt izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu Urbanističkog plana grada Banjaluke. Izloženi su u prostorijama preduzeća „Urbis centar“ d.o.o. Banja Luka, Bulevar Vojvode Stepe Stepanovića br. 101a (gdje zainteresovanima mogu biti pružena pojašnjenja planskih rješenja), kao i u predvorju i prostorijama Gradske uprave Grada Banja Luka, svakim radnim danom (osim subote, nedjelje i državnih praznika), do 15. septembra 2025, od 8 do 16 sati.

Javna prezentacija Nacrta Urbanističkog plana biće organizovana 8. septembra 2025. godine sa početkom u 18 sati u Domu omladine.

Nacrt Urbanističkog plana izložen je i u prostorijama mjesnih zajednica.