Evropske stare elektrane dobijaju digitalno lice zahvaljujući boomu AI

Time energetske kompanije mogu smanjiti troškove zatvaranja starih postrojenja i ostvariti profit kroz dugoročne ugovore o isporuci struje. Projekti donose nove izvore prihoda i ubrzavaju prelazak na obnovljive izvore energije, dok tehnološke firme dobijaju brži pristup mreži i resursima potrebnim za AI industriju.

Neke od starih termoelektrana na ugalj i gas širom Evrope mogle bi da dobiju visokotehnološku budućnost, jer tehnološki giganti poput Microsofta i Amazona žele da ih pretvore u data centre zahvaljujući već postojećem pristupu energiji i vodi.

Kompanije poput francuskog Engie-ja, njemačkog RWE-a i italijanskog Enela žele da iskoriste sve veću potražnju za električnom energijom koju pokreće razvoj vještačke inteligencije, tako što će pretvoriti stara postrojenja u data centre i osigurati dugoročne i unosne ugovore o snabdevanju energijom sa njihovim operaterima. Ova opcija nudi energetskim kompanijama mogućnost da pokriju visoke troškove gašenja starih elektrana, kao i da obezbijede sredstva za buduće projekte obnovljivih izvora.

Tehnološke kompanije ove lokacije vide kao brz način da dobiju pristup elektroenergetskoj mreži i sistemima za hlađenje vodom, što su dva velika uska grla za industriju vještačke inteligencije. Predstavnici Microsofta i Amazona ističu da na tim mjestima već postoji infrastruktura poput vodovoda i sistema za povrat toplote, što ubrzava dobijanje dozvola i pokretanje centara.

Energetske firme mogu iznajmiti zemljište ili same izgraditi i upravljati centrima, obezbeđujući pri tome dugoročne ugovore o isporuci struje. Simon Stanton iz RWE-a ističe da su ti ugovori vrijedni više od pukog izdavanja zemljišta, jer donose stabilne prihode i smanjuju investicioni rizik.

Prema podacima organizacije Beyond Fossil Fuels, većina od 153 elektrane na ugalj u EU i Britaniji biće zatvorena do 2038. kako bi se ispunili klimatski ciljevi, pridružujući se 190 elektrana zatvorenih od 2005. godine.

Novi izvori prihoda

Ekonomska računica ovakvih ugovora može biti vrlo privlačna. Tehnološke firme su spremne da plate i do 20 eura više po megavat-času za energiju sa niskim emisijama ugljenika. Potražnja za energijom data centara može biti ogromna od stotina megavata do čak jednog gigavata. Na godišnjem nivou, taj „zeleni dodatak“ može značiti ugovore vrijedne stotine miliona ili čak milijarde eura.

Jedna dugoročna opcija je izgradnja energetskih parkova, gdje bi data centar bio povezan sa novim izvorom obnovljive energije i koristio mrežu samo u slučaju hitnosti, iako je to još uvijek nova praksa.

Engie, koji planira da do 2030. udvostruči svoje kapacitete obnovljivih izvora sa trenutnih 46 GW, identifikovao je 40 potencijalnih lokacija za razvoj data centara, uključujući zatvorene elektrane na ugalj i gas. Među njima je i elektrana Hazelwood u Australiji, zatvorena 2017. godine.

Druge firme poput portugalskog EDP-a, EDF-a i Enela takođe promovišu svoje bivše energetske lokacije kao pogodna mjesta za nove digitalne centre.

Trka za brzim pristupom energiji

Tehnološkim firmama je najveća prednost brzina. Priključenje na mrežu u Evropi može da traje i preko 10 godina, dok već postojeće lokacije omogućavaju znatno brži pristup energiji i vodi. Zato se sve češće u industriji čuje izraz „speed to power“, brzina do energije.

Kapaciteti za data centre u Evropi značajno su manji nego u SAD-u i Aziji upravo zbog sporijih procesa odobravanja i povezivanja na mrežu. Tehnološke firme mogu odlučiti da direktno kupuju struju od energetskih kompanija putem dugoročnih ugovora ili preko tržišta.

Firma koja se bavi nekretninama JLL radi na više projekata konverzije, uključujući data centar snage 2,5 GW na mjestu bivše elektrane u Njemačkoj i četiri lokacije u Velikoj Britaniji.

Kompanija Drax u Velikoj Britaniji traži partnere za razvoj neiskorištenih dijelova stare elektrane u Jorkširu, sada djelimično konvertovane na biomasu. Lokacija ima pristup sistemima za hlađenje vodom i omogućava „iza-brojila“ rješenje – direktno napajanje data centra iz postrojenja.

EDF je izabrao partnere za dvije lokacije na mjestima gasnih elektrana u centralnoj i istočnoj Francuskoj.

Tehnološke firme spremne su da plate više za projekte koji mogu brzo da krenu, jer žele da