Najgore u historiji curenje metana u Kazahstanu: Jednako vožnji 717 hiljada auta godišnje

Procjenjuje se da je nakon eksplozije koja je izazvala požar, a koji je trajao više od šest mjeseci, iscurilo 127.000 tona plina. Metan je mnogo snažniji staklenički gas od ugljikovog dioksida. Buzachi Neft, kompanija koja posjeduje bušotinu, negira da je iscurila značajna količina metana.

Prema obračunu ekvivalentnosti stakleničkih plinova američke Agencije za zaštitu okoliša, negativan utjecaj ovakvog curenja gasa se može usporediti s onim od vožnje 717.000 automobila na benzin tokom godinu dana.

Curenje je počelo 9. juna 2023., kada je tokom bušenja u regiji Mangistau, u jugozapadnom Kazahstanu, došlo do eksplozije koja je izazvala požar. Požar je neprekidno trajao do kraja godine te je stavljen pod kontrolu tek 25. decembra 2023. Lokalne vlasti su kazale za BBC da se trenutno provode radovi na zatvaranju bušotine cementom.

Prirodni gas se prvenstveno sastoji od metana, koji je bezbojan. No, kada kroz njega prolazi Sunčeva svjetlost, stvara se jedinstven otisak koji mogu pratiti sateliti. Curenje u Kazahstanu je prva istražila francuska geoanalitička kompanija Kayrros, a njenu analizu su kasnije potvrdili Nizozemski institut za istraživanje svemira (SRON) i Politehnički univerzitet Valencia u Španiji.

Stručnjaci su nakon analize podataka zaključili da je tokom incidenta iscurilo 127.000 tona metana, što bi moglo biti najgore takvo curenje u historiji, a koje nije uzrokovano prirodnim procesima.

"Pet različitih satelitskih instrumenata koji mogu detektovati metan je zabilježilo oblake tog gasa. Svaki od njih mjeri metan na specifičan način, no mjerenja su bila dosljedna", kazao je Luis Guanter sa Politehničkog univerziteta Valencija.

No, Buzachi Neft i dalje negira da je došlo do curenja ogromnih količina metana. Kaže da je bušotina sadržavala manje količine tog gasa te da bi on ionako izgorio prilikom curenja iz bušotine. Tvrdi da je u atmosferu tokom incidenta iscurila samo vodena para koja je pritom formirala velike bijele oblake koji su bili vidljivi iz svemira.

Kompanija je time sugerisala da su sateliti zamijenili vodenu paru sa metanom i da naučnici prilikom analize podataka nisu uzeli u obzir nivo metana koja se nalazila u atmosferi prije eksplozije.

Naučnici se ne slažu s ovim insinuacijama. "Testirali smo potencijalni efekat vodene pare ili dima i nismo pronašli nikakav signal", kazao je Guanter i dodao kako su tokom analize tražili samo izdvojene oblake metana i da na njihove metode ne bi utjecao metan koji je već bio u atmosferi prije nesreće.

Službena istraga o uzrocima incidenta, koju je vodio Odbor za industrijsku sigurnost Atyraue, je pokazala da Buzachi Neft nije uspio na odgovarajući način nadzirati rad na bušotini. Također je okrivila podizvođača, kompaniju Zaman Energo, za brojne propuste u procesu bušenja.

Kazahstansko ministarstvo energetike je navelo za BBC reklo da je rješavanje curenja metana složena tehnička operacija i da ne postoji univerzalno rješenje koje bi moglo spriječiti slične incidente.